تاریخچه
دوره? ابتدائی به لحاظ رشد، تربیت و تکوین شخصیت کودکان دوره? بسیار مهمی است. این دوره را دوره? اطاعت، تأدیب، خلاقیت و بروز استعدادهای عمومی هم گفته‌اند. این سطح از آموزش به نامهای تعلیمات ابتدائی، تعلیمات اجباری، آموزش همگانی و آموزش عمومی خوانده شده‌است. [?][?]
پیش از تشکیل دبستان‌ها به سبک جدید، در خانه‌ها، مساجد و به‌ویژه مکتبخانه‌ها انجام می‌گرفته‌است.[?]
فکر تأسیس مدارس از جمله مدارس ابتدائی با تأسیس وزارت علوم در سال ???? ق به‌تدریج گسترش یافت. طبق قانون اساسی معارف، مصوب ???? ش سن ورود به مدارس و مکاتب ابتدائی، هفت سال تعیین و تعلیمات ابتدائی برای همه? ایرانیان اجباری شد. به‌موجب این قانون، برنامه? مدارس و مکاتب از طرف وزارت معارف تعیین می‌شد.[?]
در سال ???? ش وزارت معارف، تصمیم به اصلاح مکاتب گرفت و به‌موجب آئین‌نامه‌ای که در ?? بهمن ???? به تصویب شورای عالی معارف رسید، تأسیس مکاتب جدید منوط به اجازه? وزارت معارف گردید و باید برنامه? مصوب این وزارتخانه در مکاتب تدریس می‌شد.[?]
با افزایش تعداد مدارس جدید و اعزام معلمان از شهر به روستاها به‌تدریج تعداد مکتبخانه‌ها کاهش یافت. در سال تحصیلی ????-????، ??? مکتبخانه با ?????? دانشآموز وجود داشت که تا سال ???? به‌تدریج از تعداد آنها کاسته و تا سال ???? تقریباً به فراموشی سپرده شد و به‌جای آنها مدارس ابتدائی در روستاها توسعه پیدا کرد.[?]
تا سال ???? ش طبق قانون، تعلیمات ابتدائی اجباری شش سال تعیین شده بود. از سال تحصیلی ???? - ???? طبق طرح اصلاح نظام آموزش و پرورش ایران (نظام جدید)، تعلیمات عمومی کشور در دو مرحله? ابتدائی و راهنمائی تحصیلی مطرح شد و دوره? ابتدائی به‌عنوان اولین مرحله? تعلیمات عمومی شامل پنج سال اعلام گردید.[?]
در اردیبهشت ???? قانونی با عنوان قانون اصلاح قانون آموزش و پرورش عمومی و اجباری و مجانی به‌تصویب رسید.[?] در این قانون آمده‌است:
| « | دوره? تعلیمات عمومی و اجباری کشور در دو مرحله اجراء می‌شود که مرحله? اول آن دوره? پنج‌ساله? ابتدائی و مرحله? دوم آن دوره? سه ساله? راهنمائی تحصیلی است. وزارت آموزش و پرورش مکلف است پس از اجراء مرحله? اول در سراسر کشور، اجراء مرحله? دوم را در هر نقطه که موجبات آن فراهم باشد، اعلام نماید؛ بنابراین با تصویب این ماده واحده قسمتی از ماده? ? قانون تعلیمات اجباری مصوب ???? لغو گردید و دوره? ابتدائی از شش سال به پنج سال با عنوان مرحله? اول تعلیمات عمومی تغییر یافت. | » |
همچنین مطابق اصل ?? قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، دولت موظف است وسایل آموزش و پرورش رایگان را برای همه? ملت تا پایان دوره? متوسطه فراهم سازد و وسایل تحصیلات عالی را تا سرحد خودکفائی کشور بهطور رایگان گسترش دهد. [?][?]
بررسی روند رشد کمی دانشآموزان مدارس ابتدائی نشان می‌دهد که این دوره تا سال ???? همواره از رشد زیادی برخوردار بوده‌است.[?]
طبق آمار رسمی وزارت آموزش و پرورش ایران در سال ???? ش تعداد ?? هزار و ?? دانشآموز در ?? دبستان و در سال ???? تعداد ?? هزار و ??? دانشآموز در ? هزار و ??? دبستان مشغول تحصیل بودهاند. [?]
در سال تحصیلی ????-???? این رقم به ? میلیون و ??? هزار و ??? نفر رسیده‌است که ??/?? درصد آنها پسر و ??/?? درصد دختر بودهاند. این تعداد در ?? هزار و ??? باب مدرسه دولتی و غیرانتفاعی تحصیل کردهاند. تعداد دانشآموزان ابتدائی در سال تحصیلی ??-?? حدود ? میلیون و ??? هزار نفر بوده‌است. در سال تحصیلی ????-???? کمتر از ?? درصد دانشآموزان کشور در دوره? ابتدائی بودهاند. در این سال حدود ??? هزار کارمند رسمی و پیمانی در این دوره شاغل بودهاند که ??/?? درصد آنها مرد و ??/?? درصد زن بوده‌است. از تعداد ??? هزار معلم دوره? ابتدائی ??/?? درصد دیپلم، ??/?? درصد فوق دیپلم و ??/? درصد لیسانس و بالاتر و ??/? درصد کمتر از دیپلم بودهاند. [?]
در سال تحصیلی ??-?? از ? میلیون و ??? هزار و ??? نفر ??/?? درصد پسر و ??/?? درصد دختر بودهاند.[?]
در سال تحصیلی ????-???? از ? میلیون و ??? هزار و ??? دانشآموز ابتدائی، ? میلیون و ??? هزار و ??? نفر در مناطق شهری (??/?? درصد) و بقیه در مناطق روستائی مشغول به تحصیل بودهاند.[?]
کلمات کلیدی:
